Voorwoord
Welkom bij onze begroting 2024!
De begroting is een van de belangrijkste documenten van onze gemeente. Het is de basis voor de keuzes die we maken en het dagelijkse werk dat we doen. In deze begroting staan de doelen en resultaten die we in 2024 willen behalen. Er staat ook in wat dat kost en hoe we het betalen.
Iedereen doet ertoe
In onze gemeente Berg en Dal doet iedereen ertoe en doet iedereen mee. Dat vinden we heel erg belangrijk. Inwoners, ondernemers en bezoekers moeten zich prettig voelen in onze gemeente. We willen er voor hen zijn. En we willen toegankelijk zijn. Ook voor inwoners die digitaal niet zo vaardig zijn. Of die moeite hebben met lezen en schrijven. En natuurlijk zijn we er voor inwoners die zorg nodig hebben.
Uitdagingen
Zoals het er nu naar uit ziet wordt ook 2024 een jaar met verschillende uitdagingen. Vorig jaar kregen we extra geld van de rijksoverheid en konden we een aantal bezuinigingen terugdraaien. Dit jaar wordt het krapper, maar kunnen we onze plannen nog wel uitvoeren. We blijven goed kijken naar de wensen die er binnen de gemeente leven.
Personeelstekort
Ook qua personeel blijft de situatie gespannen. We hebben op verschillende functies een tekort aan personeel en er is veel verloop. Dit beperkt ons. Daardoor kunnen we misschien niet alles doen wat we eigenlijk zouden willen. En moeten we ons soms beperken tot wat het dringendst nodig is. Bijvoorbeeld op het gebied van verkeer.
Klimaatneutraal
Bij voorkeur in 2040, maar uiterlijk in 2050 willen we klimaatneutraal zijn. We moeten ook in 2024 stappen blijven zetten richting duurzame energie. Dat vraag om investeringen. Van de gemeente en van inwoners en ondernemers. Bij het isoleren van woningen, het besparen van grondstoffen en energie of bij het overstappen naar vormen van duurzame energie zoals de zonneparken bij Groesbeek, Leuth en Millingen. Dat is niet makkelijk, maar we moeten het wel samen doen.
Vergroenen
Ook het vergroenen van onze gemeente moeten we samen doen. Het moet namelijk groener. In de openbare ruimte, in tuinen, op bedrijventerreinen. Want groen zorgt ervoor dat onze gemeente koeler blijft en dat we water beter vasthouden. Het voorkomt dus ook wateroverlast. Daarom vervangen we zoveel mogelijk stenen voor groen. We kunnen en willen dit als gemeente niet verplichten, maar we blijven vertellen hoe belangrijk dit is voor onze leefomgeving.
Woningen
Er is veel oorlog en onrust in de wereld. Wereldwijd zijn mensen op de vlucht, op zoek naar veiligheid. Ook in onze gemeente maken we plaats voor vluchtelingen. Dat hebben we de afgelopen jaren gedaan. En als het kan, blijven we dat doen. Het vraagt wel wat van de gemeenschap. En als kleine gemeente lopen we natuurlijk tegen grenzen aan. Ook als het gaat om woningen. Gelukkig komen er in 2024 en volgende jaren op verschillende plekken in de gemeente extra woningen bij. Elk jaar willen we minimaal 120 woningen opleveren. In 2024 zelfs meer dan dat. Ook betaalbare woningen en ook voor starters.
Samen de schouders eronder
Ondanks alle uitdagingen willen we niet op de rem staan. We blijven werken aan grote en kleine projecten. We willen onze gemeente beter maken. Daar zetten we onze schouders onder. En dat doen we dat samen met onze inwoners en ondernemers. We maken ook steeds meer ruimte voor hun ideeën. En faciliteren hen bij het realiseren van die ideeën.
Financieel beeld begroting 2024
De begroting 2024 sluit met een klein positief saldo van € 80.000. De algemene uitkering is bijgesteld bij de meicirculaire 2023 en de septembercirculaire 2023. Daardoor weten we dat de vastgestelde begroting 2024 ook structureel sluitend is. Uiteraard is dit ook afhankelijk van de keuzes die de gemeenteraad maakt bij de vaststelling van de begroting 2024. Aanpassingen van de begroting door afwijkende raadsbesluiten kunnen het beeld veranderen.
De jaren na 2024 zijn niet sluitend. De jaren 2026 en 2027 zijn zelfs flink negatief. Ook na Prinsjesdag 2023 (septembercirculaire) is dit nog niet gewijzigd. Het lijkt of het demissionaire kabinet dit weer verder voor zich uit schuift. Daarnaast zijn er nog een aantal onzekerheden, zoals de inflatie en hogere energiekosten. En zijn er nog steeds onduidelijkheden over onder andere de herziening van de algemene uitkering, de Jeugdzorg en de opschalingskorting. Met de verkiezingen in aantocht verwachten we dat duidelijkheid hierover nog even op zich laat wachten.
Het Financieel Meerjaren Perspectief (FMP) in deze begroting ziet er als volgt uit:
Bedragen x € 1.000 | ||||
2024 | 2025 | 2026 | 2027 | |
FMP na Voorjaarsnota 2023 | -118 | 175 | -4.370 | -4.370 |
Ontwikkeling saldo programmabegroting 2024 | 198 | -277 | -1.336 | -814 |
Actueel FMP | 80 | -102 | -5.706 | -5.184 |
waarvan incidenteel | -29 | 0 | 0 | 0 |
structureel | 109 | -102 | -5.706 | -5.184 |
FMP in begroting 2024 | 80 | -102 | -5.706 | -5.184 |
De begroting 2024 bieden we samen met het raadsvoorstel aan de Provincie aan. In het
raadsvoorstel staan geen wijzigingen van de begroting.
In de volgende tabel zijn de verschillen tussen de begroting 2023 en 2024 weergegeven.
Bedragen x € 1.000 | |||||||
Begroting 2023 actueel | Begroting 2024 | Verschil 2023/2024 | |||||
Baten | Lasten | Saldo | Baten | Lasten | Saldo | Saldo | |
Inwoner | 17.361 | -63.655 | -46.293 | 14.928 | -57.946 | -43.017 | 3.276 |
Onze buurt | 11.750 | -29.805 | -18.056 | 12.850 | -30.485 | -17.636 | 420 |
Onze gemeente | 2.287 | -10.222 | -7.936 | 2.394 | -9.460 | -7.066 | 870 |
Ons geld | 80.347 | -7.600 | 72.748 | 86.725 | -8.433 | 78.292 | 5.545 |
Overhead | 0 | -12.147 | -12.147 | 0 | -12.310 | -12.310 | -163 |
Saldo rekening baten en lasten | 111.745 | -123.429 | -11.684 | 116.897 | -118.634 | -1.736 | 9.948 |
Toevoeging aan | - | -7.343 | -7.343 | - | -297 | -297 | 7.046 |
Onttrekking aan | 17.900 | - | 17.900 | 2.113 | - | 2.113 | -15.787 |
Resultaat rekening baten en lasten | 129.645 | -130.772 | -1.127 | 119.011 | -118.931 | 80 | 1.207 |
Een toelichting van de verschillen tussen de begroting 2023 en begroting 2024 is gemaakt per programma. De toelichting vindt u bij de programma's onder het kopje 'Financiën'.
College van burgemeester en wethouders