Weerstandsvermogen en risicobeheersing

De weerstandscapaciteit geeft aan welke middelen wij beschikbaar hebben om eventuele tegenvallers op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande zaken. De weerstandscapaciteit is onderverdeeld in structureel en incidenteel.

De structurele weerstandscapaciteit is opgebouwd uit de:
1. onbenutte belastingcapaciteit;
2. post onvoorzien;
3. vrije begrotingsruimte;
4. structurele bezuinigingsmogelijkheden.

1. Onbenutte belastingcapaciteit
De onbenutte belastingcapaciteit bestaat uit de mogelijkheden die wij als gemeente nog hebben om onze belastingopbrengsten te verhogen binnen de wettelijke grenzen.

De totale onbenutte belastingcapaciteit bedraagt:

 
Toelichting onbenutte belastingcapaciteit.

Onroerende zaakbelastingen
Voor de OZB hanteren we de zogenaamde artikel 12 norm. Op basis van de meicirculaire 2023 is deze norm 0,1614%. De onbenutte belastingcapaciteit is als volgt berekend.

 
Afvalstoffenheffing
In de begroting 2024 is uitgegaan van een kostendekkendheid van 100%. Dit betekent dat er geen ruimte is in het kader van onbenutte belastingcapaciteit.
Rioolheffing
In de begroting 2024 is uitgegaan van een kostendekkendheid van 100%. Dit betekent dat er geen ruimte is in het kader van onbenutte belastingcapaciteit.
Leges
Bij de heffing van leges hanteren we volledige kostendekking als uitgangspunt. Van belang hierbij is dat het totale bedrag aan legesinkomsten de aan de leges toegerekende lasten volledig dekt. Wij kunnen deze kosten niet volledig in beeld brengen. Hiervoor is een verfijning van de huidige kostenverdeelsystematiek noodzakelijk. De onbenutte belastingcapaciteit kunnen wij daarom niet in een bedrag uitdrukken. In de tabel is dit aangeduid met p.m. (pro memorie).
2. Post Onvoorzien
In de begroting is voor 2024 € 25.000 geraamd als stelpost voor onvoorziene uitgaven.
3. Vrije begrotingsruimte
De begroting 2024 heeft een saldo van € 95.000. Dit bedrag kan aangemerkt worden als vrije begrotingsruimte.

4. Structurele bezuinigingsmogelijkheden
Er zijn geen structurele bezuinigingsmogelijkheden die ingezet worden als onderdeel van de structurele weerstandscapaciteit.

De incidentele weerstandscapaciteit is opgebouwd uit de:
1. algemene reserve;
2. bestemmingsreserves, waarvan de bestemming nog kan worden gewijzigd;
3. stille reserves;
4. incidentele bezuinigingsmogelijkheden.

1. Algemene reserve
De begrote stand van de vrij besteedbare algemene reserve per 1 januari 2024 is € 11.936.000. De begrote stand van de vaste algemene reserve bedraagt € 17.220.000. Totaal: € 29.156.000. De vaste algemene reserve is niet wettelijk verplicht, maar dit is een eigen beleidskeuze binnen onze gemeente (besluit van de gemeenteraad). Dit is dus ook door de raad te wijzigen.

2. Bestemmingsreserves
Er zijn geen bestanddelen van de bestemmingsreserves beschikbaar als weerstandscapaciteit.

3. Stille reserves
Het gaat bij stille reserves om de overwaarde van gemeentelijke bezittingen die direct verkoopbaar zijn zonder dat de bedrijfsvoering of het gemeentelijke beleid hierdoor wordt beïnvloed. De overwaarde (stille reserve) betreft het verschil tussen de verwachte verkoopopbrengst en de begrote boekwaarde per 31 december 2023.
Wij hebben onze bezittingen beoordeeld op de benoemde uitgangspunten. Een groot deel van onze bezittingen is nodig voor de bedrijfsvoering en de uitvoering van ons beleid. Ons gemeentehuis gebruiken we voor ons bestuur en de publieksservice. De onderwijs- en welzijnsgebouwen zijn meestal beleidsmatig noodzakelijke voorzieningen. In de op te stellen Vastgoedvisie worden keuzes gemaakt voor de gebouwen die daar niet (meer) of te weinig aan voldoen.
Ook onze gronden leiden tot een stille reserve, voor zover de actuele waarde hoger is dan de boekwaarde. Het gaat hier om de gronden die wij verantwoorden op de balans, onder de materiële vaste activa. De actuele waarde ligt € 332.000 hoger dan de boekwaarde van € 795.000.

4. Incidentele bezuinigingsmaatregelen
Er is geen sprake van incidentele bezuinigingsmaatregelen die kunnen bijdragen aan de incidentele weerstandscapaciteit.

De totale weerstandscapaciteit van de gemeente ziet er als volgt uit: